მუზეუმი ქართული ხალხური მუსიკისა და ინსტრუმენტების თბილისის სახელმწიფო მუზეუმი

ქართული ხალხური მუსიკისა და ინსტრუმენტების თბილისის სახელმწიფო მუზეუმი

მუზეუმი
    • ავლაბარი, სამღებროს (ციხესიმაგრე ნარიყალას გზაზე), 6
      • +995 032 2 457 721
    • 11:00 მდე 18:00   სამშაბათი-კვირა

ჩვენ შესახებ

1975 წელს მუზეუმი იქნა შექმნილი თეატრის, მუსიკის, კინოსა და ქორეოგრაფიის მუზეუმის ბაზაზე. მის ფონდებში წარმოდგენილია მუსიკალური ინსტრუმენტების ნიმუშები საქართველოდან, კავკასიის ქვეყნებიდან, რუსეთიდან და დასავლეთ ევროპიდან 5000-ზე მეტი ექსპონატის სახით. კოლექციის ბირთვი შეადგინა ა. რევაზიშვილის მექანიკური მუსიკალური ინსტრუმენტების კერძო კრებულმა. მის კრებულში იყო ისეთი საკრავები, როგორებიცაა ჩონგური, დიპლიპიტო, დისგარმონი, არღანი, მუსიკალური ზარდახშა. მუზეუმმა თავისი ისტორიის განმავლობაში რამოდენიმეჯერ შეიცვალა სახელწოდება. 1984 წლამდე მას ერქვა ხალხური მუსიკალური ინსტრუმენტების მეზეუმი, ხოლო 1989 წლამდე - ხალხური მუსიკისა და მუსიკალური ინსტრუმენტების მუზეუმი.

ყველაზე მნიშვნელოვან და ღირებულ ნაწილს მუსიკალური ფონდისა ყველა მხრივ წარმოადგენს ქართული მუსიკალური ინსტრუმენტების კრებული. უძველესი ექპონატების რიცხვში შედის სამლულიანი სალამური მცხეთიდან. ექსპოზიციაში წარმოდგენილია სალამური და ლარჩა სამეგრელოდან და სანორი გურიადან, სვანური გარმონები ძალიან წვრილი ხმის დიაპაზონით, გუდოსტვარის სტვირის სახეობა რაჭიდან და ჩიბონი აჭარიდან. განსაკუთრებულ ინტერესს წარმოადგენს ამ ინსტრუმენტების ფუტლარები, ოქროთი გაფორმება, ფერადი შუშებითა და ჯაჭვებით.
ტრადიციული ქართული პოლიფონიური სიმღერა მუზეუმში წარმოდგენილია აუდიო ჩანაწერების კოლექციით, რომელთაგანაც პირველი გაკეთებულ იქნა ჯერ კიდევ 1901 წელს. შემორჩა ჩანაწერები გურიისთვის დამახასიათებელი და მეგრელების, სიმღერების დისონანსური შესრულება. ი. რატილის, ა. ბენოშვილის, ე. ჩხინვაძის, ი. კარგორათელის და სხვა ქორეოგრაფებისა და კომპოზიტორების ცხოვრება და შემოქმედება, მუზეუმის ექსპოზიციაში ასახული, საუბრობს საქართველოში ვოკალური ხელოვნების განვითარებაზე. პირველ რიგში ყურადღება ეთმობა რესპუბლიკის პირველი ხალხური გუნდის ისტორიას, შექმნილს 1885 წელს ი. რატილის მიერ, და ასევე დ. ლოლუას დასავლეთ საქართველოს გუნდს სოხუმიდან.

ცალკე ექსპოზიცია ეთმობა ხმის ჩამწერ და ბგერის წარმომშობ მოწყობილობების ისტორიას: ფონოგრამას, გრამაფონს და სხვა.
დარბაზებში, სადაც გაშლილია ექსპოზიცია აღმოსავლურ მუსიკალურ ხელოვნებაზე, დემონსტრირებულია სიმებიანი, ხემიანი, დასარტყამი ინსტრუმენტები ძირითადად ახლო და შუა აღმოსავლეთის ქვეყნებიდან. აქ შესაძლებელია ისეთი ინსტრუმენტების დათვალიერება, როგორიცაა კამანჩა, დუდუკი და დოლი, ტარი და საზი.
ფონდის დასავლეთ ევროპულ ნაწილში, უმთავრესად, ინტერესს იწვევს მექანიკური მუსიკალური ინსრტუმენტების კოლექცია, რომელთა შორის გამოირჩევა ორკესტრიონი „ბონაპარტი", არღანი, თბილისის ფაბრიკა „ნეჩადა"-ში წარმოებული.